چگونه با ۱۲ توصیه ساده، شنیدن را به نقطه قوت رابطهتان تبدیل کنید
گوش دادن فعال، مهارتی ضروری برای داشتن یک رابطه سالم و موفق است. وقتی به حرفهای طرف مقابلتان با دقت و توجه گوش میدهید، نه تنها او را درک میکنید، بلکه نشان میدهید که برایش ارزش قائلید و به نظراتش احترام میگذارید. این امر به نوبه خود، صمیمیت و اعتماد را در رابطه تقویت میکند. اما گوش دادن فعال فقط به معنای سکوت کردن نیست. یک شنونده خوب، در فرایند گفتگو مشارکت میکند و با بهرهگیری از تکنیکهای مختلف، به طرف مقابل نشان میدهد که به حرفهایش توجه دارد. در این مقاله، 12 نکته کلیدی برای تبدیل شدن به یک شنونده بهتر در رابطه عاطفیتان را بررسی میکنیم:
- ✅
حواسپرتیها را حذف کنید:
قبل از شروع صحبت، تلویزیون را خاموش کنید، تلفن همراهتان را کنار بگذارید و از هر عاملی که ممکن است تمرکزتان را برهم بزند، دوری کنید. - ✅
تماس چشمی برقرار کنید:
نگاه کردن به چشمان طرف مقابل، نشان میدهد که به حرفهایش توجه دارید و به او اهمیت میدهید. - ✅
زبان بدنتان را کنترل کنید:
از حرکاتی که ممکن است نشانه بیعلاقگی یا عدم توجه باشند، مانند خمیازه کشیدن، بازی کردن با موها یا نگاه کردن به اطراف، خودداری کنید. - ✅
سر تکان دهید و از کلمات تاییدی استفاده کنید:
این کار نشان میدهد که در حال گوش دادن هستید و حرفهای طرف مقابل را درک میکنید. - ✅
به لحن و احساسات گوینده توجه کنید:
فقط به کلمات دقت نکنید، بلکه سعی کنید احساسات و عواطفی را که در پس حرفهای او نهفته است، درک کنید. - ✅
سوالات باز بپرسید:
سوالاتی که با “چرا”، “چطور” یا “چه” شروع میشوند، طرف مقابل را تشویق میکنند تا بیشتر صحبت کند و دیدگاه خود را به طور کامل توضیح دهد.
- ✅
قضاوت نکنید:
سعی کنید بدون پیشداوری به حرفهای طرف مقابل گوش دهید و از سرزنش یا انتقاد خودداری کنید. - ✅
نصیحت نکنید، مگر اینکه خواسته شود:
اغلب اوقات، افراد فقط میخواهند شنیده شوند و نیازی به نصیحت یا راه حل ندارند. - ✅
همدلی کنید:
سعی کنید خودتان را جای طرف مقابل بگذارید و احساسات او را درک کنید. - ✅
صبور باشید:
گاهی اوقات، افراد برای بیان احساسات خود به زمان نیاز دارند. صبور باشید و به آنها فرصت دهید تا حرفهایشان را تمام کنند.
- ✅
حضور ذهن داشته باشید:
در لحظه حال باشید و تمام توجه خود را به طرف مقابل معطوف کنید. از فکر کردن به چیزهای دیگر در حین صحبت کردن، خودداری کنید.
با تمرین این نکات، میتوانید به یک شنونده فعال و همدل تبدیل شوید و رابطه عاطفی خود را بهبود بخشید. با تمرکز بر گوش دادن به جای صحبت کردن، میتوانید ارتباط عمیقتری با طرف مقابل برقرار کنید و به درک بهتری از نیازها و خواستههای او برسید.
چطور در رابطهتان شنونده بهتری باشید؟
1. حضور کامل داشته باشید
هنگامی که همسرتان صحبت میکند، تمام توجه خود را به او معطوف کنید. تلفن همراه خود را کنار بگذارید، تلویزیون را خاموش کنید و هرگونه حواسپرتی را از بین ببرید. تماس چشمی برقرار کنید و نشان دهید که به حرفهایش اهمیت میدهید. این حضور ذهنی به او نشان میدهد که ارزشمند است و حرفهایش برای شما مهم هستند. حتی اگر از موضوع صحبت خوشتان نمیآید، سعی کنید با تمرکز بر گفتههای او، به او احترام بگذارید. گاهی اوقات فقط حضور شما و گوش دادن به او، بزرگترین کمک است. اجازه ندهید افکار و نگرانیهای خودتان مانع از شنیدن حرفهای او شود. سعی کنید در لحظه حال باشید و به آنچه او میگوید توجه کنید. این تمرکز و حضور، کیفیت ارتباط شما را به طور چشمگیری افزایش میدهد.
2. قضاوت نکنید
حتی اگر با دیدگاه او مخالف هستید، سعی کنید با احترام به او گوش دهید. قضاوت نکردن، فضایی امن و صمیمی برای گفتگو ایجاد میکند. این فضا به او اجازه میدهد تا با خیال راحت و بدون ترس از قضاوت، احساسات و افکارش را با شما در میان بگذارد. به جای قضاوت، به دنبال فهمیدن و همدلی باشید. 
3. سوال بپرسید
برای اینکه نشان دهید به حرفهای همسرتان گوش میدهید و میخواهید بیشتر بفهمید، سوال بپرسید. سوالات باز بپرسید تا او را تشویق کنید بیشتر توضیح دهد. مثلا به جای پرسیدن “آیا روز خوبی داشتی؟”، بپرسید “روزت چطور گذشت؟ چه اتفاقاتی افتاد؟” سوالات باید به گونهای باشند که نشان دهنده علاقه و کنجکاوی شما باشند. از پرسیدن سوالات تکراری و یا سوالاتی که جواب آنها را میدانید، خودداری کنید. با سوال پرسیدن، میتوانید عمق احساسات و افکار او را درک کنید. این درک متقابل، پایه و اساس یک رابطه سالم و قوی است.
4. فعالانه گوش دهید
فعالانه گوش دادن به معنای فقط شنیدن کلمات نیست، بلکه به معنای درک عمیق پیام همسرتان است. برای این کار، از زبان بدن خود استفاده کنید تا نشان دهید که در حال گوش دادن هستید. سر خود را تکان دهید، لبخند بزنید و از عباراتی مانند “آهان”، “متوجهام” و “ادامه بده” استفاده کنید. این نشانهها به همسرتان نشان میدهد که به او توجه دارید و به حرفهایش اهمیت میدهید. مثلا میتوانید بگویید “اگر درست فهمیده باشم، تو از این موضوع ناراحت هستی، درست است؟” با فعالانه گوش دادن، میتوانید به همسرتان نشان دهید که او را درک میکنید و برای احساساتش ارزش قائل هستید.
5. همدلی کنید
سعی کنید خودتان را جای همسرتان بگذارید و از دیدگاه او به مسائل نگاه کنید. احساسات او را درک کنید و با او همدردی کنید. همدلی به معنای موافقت با او نیست، بلکه به معنای درک احساسات او و نشان دادن این درک است. مثلا اگر همسرتان از یک اتفاق ناراحت است، میتوانید بگویید “میفهمم که چرا ناراحتی، این اتفاق واقعا ناراحتکننده است. ” همدلی باعث میشود تا همسرتان احساس کند که تنها نیست و کسی هست که او را درک میکند. این احساس همدلی، صمیمیت و نزدیکی را در رابطه شما افزایش میدهد. با همدلی کردن، میتوانید به همسرتان نشان دهید که به او اهمیت میدهید و برای احساساتش ارزش قائل هستید.
6. قطع نکنید
اجازه دهید همسرتان حرفهایش را کامل بزند و صحبتش را قطع نکنید. قطع کردن صحبت او، نشان میدهد که به او احترام نمیگذارید و به حرفهایش اهمیت نمیدهید. حتی اگر عجله دارید یا میخواهید چیزی بگویید، صبر کنید تا او صحبتش را تمام کند و سپس صحبت کنید. قطع کردن صحبت، میتواند باعث ایجاد ناراحتی و خشم در همسرتان شود. به او فرصت دهید تا تمام حرفهایش را بزند و احساساتش را بیان کند. صبور باشید و با دقت به حرفهایش گوش دهید. قطع نکردن صحبت، نشان میدهد که برای او و حرفهایش ارزش قائل هستید. این احترام متقابل، پایه و اساس یک رابطه سالم و قوی است.
7. از زبان بدن خود آگاه باشید
زبان بدن شما میتواند به همسرتان پیامهای زیادی را منتقل کند. از زبان بدن خود آگاه باشید و سعی کنید پیامهای مثبتی را منتقل کنید. تماس چشمی برقرار کنید، لبخند بزنید و به سمت او متمایل شوید. از حرکاتی که نشان دهنده بیحوصلگی یا بیعلاقگی هستند، خودداری کنید. مثلا از خمیازه کشیدن، نگاه کردن به ساعت و یا بازی کردن با تلفن همراه خود خودداری کنید. زبان بدن شما باید نشان دهد که به همسرتان توجه دارید و به حرفهایش اهمیت میدهید. آگاهی از زبان بدن و استفاده صحیح از آن، میتواند کیفیت ارتباط شما را بهبود بخشد. با استفاده مثبت از زبان بدن، میتوانید به همسرتان نشان دهید که دوستش دارید و به او احترام میگذارید.
8. به احساسات او توجه کنید
فقط به کلماتی که همسرتان میگوید توجه نکنید، بلکه به احساساتی که در پشت این کلمات پنهان شدهاند نیز توجه کنید. آیا او عصبانی است؟ ناراحت است؟ مضطرب است؟ سعی کنید احساسات او را درک کنید و به آنها پاسخ دهید. مثلا اگر او عصبانی است، میتوانید بگویید “به نظر میرسد خیلی عصبانی هستی، میخواهی در موردش صحبت کنی؟” توجه به احساسات او، نشان میدهد که به او اهمیت میدهید و برای احساساتش ارزش قائل هستید. این همدلی و توجه، صمیمیت و نزدیکی را در رابطه شما افزایش میدهد. با توجه به احساسات همسرتان، میتوانید به او نشان دهید که او را درک میکنید و در کنارش هستید.
9. از ارائه راه حل های فوری خودداری کنید
وقتی همسرتان در حال صحبت کردن درباره یک مشکل است، ممکن است وسوسه شوید که فوراً راه حلی ارائه دهید.اما قبل از هر چیز، به او اجازه دهید تا تمام حرف هایش را بزند و احساساتش را بیان کند.گاهی اوقات، افراد فقط به دنبال کسی هستند که به حرف هایشان گوش دهد و آنها را درک کند، نه کسی که به آنها راه حل ارائه دهد.قبل از ارائه راه حل، از او بپرسید که آیا به دنبال راه حل است یا فقط می خواهد در مورد مشکلش صحبت کند.اگر او به دنبال راه حل است، سعی کنید با هم به دنبال راه حل باشید.
اما اگر فقط می خواهد در مورد مشکلش صحبت کند، فقط به او گوش دهید و با او همدلی کنید.
ارائه راه حل های فوری، ممکن است باعث شود تا همسرتان احساس کند که شما به او گوش نداده اید و احساساتش را درک نکرده اید.گاهی اوقات، فقط گوش دادن و همدلی کردن، بهترین راه حل است.
10. به حرف های او فکر کنید
بعد از اینکه همسرتان صحبت کرد، مدتی را صرف فکر کردن به حرف های او کنید. سعی کنید منظور اصلی او را درک کنید و به احساساتی که در پشت کلماتش پنهان شده اند، توجه کنید. از خودتان بپرسید که چرا او این حرف ها را زده است؟ چه احساسی داشته است؟ و چه چیزی می خواهد از شما بشنود؟ قبل از اینکه به او پاسخ دهید، چند لحظه صبر کنید و به حرف های او فکر کنید. این صبر و تفکر، نشان می دهد که به حرف های او اهمیت می دهید و برای احساساتش ارزش قائل هستید. با فکر کردن به حرف های همسرتان، میتوانید به او نشان دهید که او را درک می کنید و در کنارش هستید.
11. بازخورد بدهید
بعد از اینکه به حرف های همسرتان گوش دادید و به آنها فکر کردید، به او بازخورد بدهید. به او بگویید که چه چیزهایی را فهمیده اید و چه احساسی دارید. بازخورد شما باید با صداقت، محترمانه و سازنده باشد. از انتقاد کردن و سرزنش کردن خودداری کنید. به جای اینکه بگویید “تو همیشه این کار را می کنی”، بگویید “وقتی این کار را می کنی، من احساس می کنم. . . ” بازخورد دادن، به همسرتان کمک می کند تا بفهمد که شما به او گوش داده اید و او را درک می کنید. در ضمن، به او کمک می کند تا رفتارش را بهبود بخشد و از تکرار اشتباهات جلوگیری کند. با دادن بازخورد مناسب، میتوانید به همسرتان نشان دهید که دوستش دارید و به او احترام می گذارید.
12. صبور باشید
بهبود مهارت های شنیداری، یک فرآیند زمان بر است. صبور باشید و انتظار نداشته باشید که یک شبه شنونده بهتری شوید. به خودتان و همسرتان فرصت دهید تا با یکدیگر سازگار شوید و روش های جدید ارتباطی را یاد بگیرید. اگر اشتباه کردید، عذرخواهی کنید و سعی کنید از اشتباهات خود درس بگیرید. با تمرین و صبر، میتوانید مهارت های شنیداری خود را بهتر کنید و رابطه ای سالم تر و صمیمی تر با همسرتان داشته باشید. صبور باشید و هرگز امیدتان را از دست ندهید. با صبر و حوصله، میتوانید به یک شنونده فوق العاده تبدیل شوید و رابطه ای شاد و پایدار داشته باشید. 
